Het Europese project Aquavlan2 steunt aquacultuurondernemers met een idee. Via een uniek vouchersysteem kunnen ze gratis expertise of diensten inhuren bij de uitwerking van hun businessmodel. Sinds de start van het project kregen zeventien bedrijven al een duwtje in de rug. Drie vouchers zijn ondertussen afgerond. Uit de resultaten van een eerste onderzoek blijkt dat insecten en eendenkroos potentieel hebben in een aquaponicssysteem. Een tweede onderzoek toont aan dat er minder sterfte is bij marine vislarven dankzij de optimalisatie van rotiferenkweek. En binnen een derde voucheronderzoek werd de teelt van microalgen rendabeler gemaakt via ledlampen en een nieuwe nutriëntenoplossing.
Steeds meer ondernemers en investeerders hebben nood aan kennis om succesvol te zijn in de groeiende aquacultuursector. De Vlaamse en Nederlandse projectpartners van Aquavlan2 helpen ondernemers om wetenschappelijke kennis over de kweek van verschillende soorten vis om te zetten in concrete toepassingen.
Insecten en eendenkroos als voedsel in een aquaponicssysteem
Smart Farmers is een Gents bedrijf dat installaties bouwt voor de circulaire teelt van vissen en groenten. In de zeecontainers van hun Urban Smart Farm kweken de ondernemers kruiden, groenten, vissen en schaaldieren. In 2019 schalen ze op naar een circulaire stadsboerderij van 2.000 m². Het Gentse bedrijf zocht naar mogelijkheden om zwarte soldaatvliegen, meelwormen en eendenkroos te gebruiken bij de teelt van tilapia, reuzengarnaal en forel in een aquaponicssysteem.
Inagro voerde een literatuurstudie uit om na te gaan op welke plantaardige reststromen insecten of eendenkroos gekweekt kunnen worden, en of die op hun beurt opgewaardeerd kunnen worden tot visvoeder. Uit de verzamelde info blijkt dat dat gedeeltelijk mogelijk is. Zo kunnen zwarte soldatenvliegen gekweekt worden op een combinatie van reststromen, maar moeilijk op groente alleen. Meelwormen groeien niet op natte reststromen. Ze hebben wel potentieel als voeder voor forellen. Eendenkroos blijkt goed te groeien op restwater van de viskwekerij en kan aan tilipia gevoederd worden. Omdat de resultaten uit de verschillende studies niet altijd gelijklopend zijn, is het moeilijk een algemene conclusie te vormen. Het succes van het systeem is sterk afhankelijk van de reststroom, de insecten- en vissoort.
Rotiferenkweek voor marine aquacultuur verbeteren
Rotiferen zijn het eerste voedsel van marine vislarven. Die organismen voeden zich met plankton en bacteriën uit het water. Door de hoge organische belasting in kweektanks kunnen rotiferen drager zijn van ziekteverwekkers. Dat loopt voor de jonge vislarven vaak fataal af. De Zeeuwse bedrijven King Fish Zeeland en Fry Marine hebben regelmatig last van sterfte bij larven van de yellowtail kingfish en tarbot. Copepodelarven kunnen een alternatief zijn voor rotiferen, maar de kweek ervan is vrij moeilijk en duur.
Het Laboratorium voor Aquacultuur & Artemia Reference Center van UGent heeft daarom een protocol ontwikkeld dat rotiferen met een uitstekende nutritionele waarde en minimale bacteriële lading produceert. Daarmee wordt de groei en overlevingskans van de vislarven verhoogd. Door de praktijkervaring van beide viskwekerijen en de wetenschappelijke expertise samen te brengen, konden nieuwe combinaties van voeders en aanrijkingsproducten vergeleken en geëvalueerd worden. De testen op laboschaal waren beloftevol. Momenteel bereiden de Nederlandse bedrijven zich voor om de resultaten te valideren in een broedhuis.
Nieuwe nutriëntenoplossing en ledverlichting voor de algenteelt
Microalgen zijn een belangrijk element in de aquatische voedselketen, en dus van groot belang voor de ontwikkeling van de aquacultuursector in Nederland en Vlaanderen. Er zijn nog veel uitdagingen bij een rendabele teelt. AquaMarine BV is een startende onderneming die diatomeeën of eencellige algen wil kweken voor de aquacultuur- en feed sector. De HZ University Of Applied Sciences heeft samen met het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek gezocht naar de optimale teeltomstandigheden voor twee diatomeeënsoorten. De focus lag op de verhoging van de biomassa en de kwaliteit van de algen door middel van optimale lichtomstandigheden en media.
Via praktijkonderzoek ging HZ University of Applied Sciences na wat de invloed is van verschillende kweekmedia op de productiviteit van diatomeeën. Ook het effect van speciaal aangepaste ledverlichting op zowel de productiviteit als het vet- en aminozuurgehalte van de microalgen werd onderzocht. De resultaten zijn positief. Door het juiste kweekmedium toe te passen kan de biomassa tot de helft verhogen. En dankzij de specifiek afgestemde ledverlichting stegen de vet- en aminozuurgehaltes van de algen. Dit betekent een verhoging van de nutritionele waarde van de algen. AquaMarine BV zal de resultaten uit dit voucheronderzoek gebruiken om het teeltsysteem verder vorm te geven en een business case uit te werken.
Ook nood aan steun?
Aquacultuurondernemers die een antwoord zoeken op hun bedrijfsspecifieke vraag kunnen nog altijd een voucheraanvraag indienen. De laatste voucherkeuringsronde vindt plaats in begin maart 2019. De vragen die opgelost worden met zo’n voucher moeten wel aansluiten bij de onderzoeksthema’s van het project. Geïnteresseerden kunnen contact opnemen met projectleider Stefan Teerlinck via stefan.teerlinck@inagro.be voor meer details.
Het Aquavlan2-project is een project binnen het Interreg V-programma Vlaanderen-Nederland, het grensoverschrijdend samenwerkingsprogramma met financiële steun van het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling.
